Gabonetako mahaia

Testua eta argazkiak: Maore Ruiz.

Hotzarekin batera, berokiek, aterpeek eta kaleko argiek gero eta bizitasun handiagoa hartzen dute. Neguko sentsazio epel honen atzean urtearen amaiera sumatzen dugu, eta, horrekin, hainbat gauza etortzen zaizkigu burura: beheko sua, senideekin bazkari eta afariak, errezeta goxoak, polboroia, turroia, etab. GABONAK!. Atzera begirada bota eta badirudi uda orain dela astebete utzi dugula atzean, San Blasetako talo usaina oraindik gogoan dugula. Sasoi honetan garrantzitsua da dena begi onez ikustea eta gauzak xehetasunarekin egitea. Familia idiliko eta bikainaren iruditegia indartzeko unea heldu da.

Jatekoari dagokionez ere, antzeko patroi bat errepikatzen da Europako herrialdeen artean. Nahiz eta, zalantzarik gabe, herrialde bakoitzean egiten diren errezetak desberdinak izan, nostalgiaren testuingurua denetan agertzen da. Arrazoi desberdinengatik gaur egungo otorduetan normalean jaten ez diren errezetak egitea da herrialde ezberdinetako ohitura. Lehen, hauek, gehiagotan jaten ziren platerak ziren, kuzinatzeko denbora gehiago zutelako, jakintza handiagoa zegoelako eta osagaiak lortzea agian hain zaila ez zelako (denetarik lortu dezakegu, baina gaur egun agian gure zailtasuna ekonomikoa da). Orain, plater horiek, gure arbasoek bizitakoaren isla nostalgikoa dira; gure sukalde kulturaren zutabe izandakoak. Ziur nago honelako hainbat adibide bururatzen zaizkizuela: kokotxak pil-pilean, kroketak, karakolak, angulak, piper beteak, etab.

Honako honetan, ausartiei zuzendutako plater tradizional bat ekarri dut. Beste biak, asko kuzinatzea gustuko ez duten haientzat da, etxeko nagusiek (bereziki emakumeek) zure parte hartzea eskertu egingo dutelako, nahiz eta janaurreko txiki bat izan edota kafearekin hartzeko gozo bat bada ere.

TIPULA TOSTADA

Osagaiak:

• 250 g Tipula txikiak edo txalotak
• Berakatz buru bat
• 125 g Gurina
• Ezkaia
• Erromeroa
• 100 g Gazta ondua
• Ama orezko ogi bat

Prestaketa:

1. Tipula zuritu eta luzetara erditik moztu.
2. Berakatz buru osoa zeharka moztu
3. Lapiko lau batean gurina, berakatza buruz behera, tipulak eta belar freskoak jarri.
4. Lapikoa estali eta su txikitan egin 30-40 min. (Aldiro begiratzen joan)
5. Berakatza estutu eta mamia atera.
6. Ogia xerratu eta txigortu.

Zelan amaitu?

1. Berakatz pasta ogitan igurtzi.
2. Tipula epelak jarri.
3. Gazta gainetik birrindu.
4. Ezkai freskoaren hostoekin amaitu edota beste belar fresko batekin.

BARRASKILOAK SALTSAN

Errezeta hau, berez, nahiko neketsua izan daiteke. Burutik burura egiteko egunak eta orduak behar dira. Bakoitzak bere teoriak eta egiteko erak ditu, baina oinarrizko betebeharrak daude, bai ala bai. Lehenik eta behin, ateri den egun batean, botak jantzi, hiritik kanpo atera eta bide ertzetatik begiratzen hasi behar duzu. Bertan ikusiko duzu barraskiloak zelan mugitzen hasiak diren. Behin etxera eraman eta batzuek haztegi modukoetan jartzen dituzte elikadura berezi batekin, kuzinatu aurretik ondo garbitzeko. Honakoan guk aurreko pauso hauek saihestuko ditugu. Gaur egungo hainbat dendatan nahiko erraza da barraskilo egosiak aurkitzea, potoetan kontserbatutakoak. Hauekin egingo dugu proposatutako errezeta. Bereziki, errezeta hau nire osabaren amama Joaquinarena zen (Marcilla de Campos, Palencia).

Behin barraskiloak egosita ditugula, hurrengo pausoak oso errazak dira:

Osagaiak:

• 2 kg-ko Barraskilo potoa

• 200 g Txorizo zatia

• 200 g Urdaiazpiko zatia

• 2  Tipula zuria

• 1 Perrexil sorta

• 1`5 un Berakatz burua

• 4 Arrautza

• Salda

• Olioa

• Gatza

Prestaketa:

1. Tipula txiki-txiki moztu eta lapiko lau batera bota, olio zorrotada on batekin. Astiro sukaldatu kolorea aldatu arte.
2. Urdaiazpikoa eta txorizoa lauki txikietan moztu eta lapikora gehitu, tipularekin batera. Noizbehinka eragin, biek duten koipea atera arte.
3. Barraskiloak iragazi eta lapikora gehitu. Pare bat aldiz eragin. Salda gorde.
4. Arrautzak egosi aurreko pausoak egiten ditugun bitartean.
5. Arrautzak zuritu; gorringoa eta zuringoa banandu.
6. Perrexila, berakatza eta gorringoa almaizean xehatu. Gaur egun batidora elektrikoa erabiltzea posible da pauso hau egiteko.
7. Nahaste horri barraskiloen potoko salda gehitu eta ondo nahasi, saltsa bat sortu arte.
8. Saltsa amaitzerakoan lapikora gehitu. Saltsak barraskiloak ia-ia estali behar ditu, beraz salda gehiago behar duela ikusten bada, arazo barik gehitu. Barraskiloen salda gehiagorik ez badago, beste salda on bat erabili daiteke.
9. 20 bat minutu lapikoa su txikitan jarri osagai guztiak bat egiteko eta saltsa ondo amaitzeko.

Zelan amaitu?

1. Arrautzaren zuringoa txikitu eta gainetik bota.
2. Nahi izanez gero, perrexil apur bat moztu eta gainetik gehitu.

CROISSANT BUDINA

Kasu honetan, ogiarekin torradak egiten diren bezala guk budin bat egingo dugu croissant zaharrekin. Urtean zehar egiteko errezeta bikaina izan daiteke, baina data hauetan agian errazago izango dugu hauek aurkitzea. Gabon garaian okindegiak eta gozotegiak gainezka egoten dira eta askotan soberakin asko izaten dituzte. Hauek lortzeko bi aukera printzipal daude: To Good To Go moduko plataformak erabiltzea edota zure konfiantzazko gozotegira joan eta eguna amaitzerakoan soberakinak gordetzeko eskatzea. Oraingoan Panarra okindegiko croissant artisauak erabiliko ditugu, nahiz eta edozein motakoak balio duten. Budin hau otordu amaieran kafearekin laguntzeko bikaina da.

Osagaiak:

• 8 Croissant lehor

• 250 ml Esnegaina

• 250 ml Esnea

• 130g Azukrea (edozein azukre mota)

• 4 Arrautza

• 2 Iltze ale

• 1⁄2. Kanela

• 2 Kardamomo ale

Prestaketa:

1. Lapiko baten esnea, esnegaina eta espeziak irakiten jarri. (Espeziak ordezkagarriak dira, beste batzuk nahiago badituzu aldatu).
2. Croissanta 3 edo 4 zatitan moztu.
3. Molde laukizuzen baten croissant zatiak jarri.
4. Ontzi baten arrautzak eta azukrea jarri eta hagaxka batekin osagaiak ondo nahasi.
5. Esnea irakin ostean 5 minutu amatatuta utzi, espeziak kendu eta arrautzekin nahasi. Prestakinari eragin
6. Nahastea moldean dituzun croissant-en gainetik bota.
7. Labean sartu eta 25 minutu egosi 180 gradutan. Laban bat sartu eta garbi irteten bada, egina dago. (Etxeko labeak oso ezberdinak dira, beraz denboraren kontua aldatu egin daiteke).

Zelan amaitu?

1. Laranja marmelada edo besteren bat oso ondo geratzen da.
2. Izozkia ere aukera ona izan daiteke.
3. Bazkalostean kafearekin hartzeko aproposa.